Emre Siyahoğlu
Ali Darmar… Çağdaş Türk bestecileri içerisinde üçüncü kuşaktan dördüncü kuşağa bir köprü olan yaşayan usta müzisyenlerden 1946 doğumlu ve Girit kökenli bir ailenin oğlu olan Darmar, İstanbul Konservatuvarı’nda Verda Ün ile başlayan piyano eğitimi doğrultusunda Prof. Ferdi Statzer gibi ustaların öğrencisi olma imkanını yakaladı ve Paris’te devam eden müzik eğitim hayatının yanı sıra Marmara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’ni de bitirdi…
Çok yönlü sanatçı, piyanist, besteci, soprano ve müzik terapisti Renan Koen, 35 yıldır birlikte çalıştığı hocası Ali Darmar’ın piyano eserlerini Lila Müzik etiketiyle müzikseverlerin dikkatine sundu. Albümde Renan Koen, Darmar’ın İki Piyano için Fantezi’sinde genç piyanist Emir İlgen‘le çalıyor. Albümün bir sürprizi de bestecinin Sessizliğin İçinden başlıklı Keman ve Piyano için yapıtının Ayla Erduran ile Ayşegül Sarıca konserinde 19 Kasım 2008’de CRR’deki Dünya prömiyeri kaydınının albümde sunulması. Renan Koen, böylece, hocası Darmar’ın beşini kendisinin, birini ise Erduran-Sarıca ikilisinin seslendirdiği tam altı eserini Türk müzik arşivine kazandırmış oluyor.
Evin İlyasoğlu
Besteci ve pedagog Ali Darmar ismi bana göre aynı zamanda “adanmışlık” çağrıştırır. Öncelikle çalgısı piyanoya, bestelerine, bestecilere ve öğrencilerine adanmışlık! Eğitimci olarak, öğrencisine notanın arkasında yazanı okumayı öğretir. Öğrencisini yalnız piyanist olarak değil, bir aydın olarak yetiştirir. Onda bir gelecek sezdiğinde yaşam koşullarını, hatta yaşadığı kenti bile değiştirmesi için ailesini ikna edebilir. Öğrencisinin her dönemini yakından izler. Her yaşta piyanistle müziği paylaşır: Küçüklere dikkat toplamayı, hatta piyanonun önünde oturma disiplinini öğretir. Biraz büyüklerin ergenlik sorunlarını, daha büyüklerin ilk aşkını paylaşmak için aileyle arasında bir köprü olur.
Renan Koen, 27 Ocak Pazartesi günü Birleşmiş Milletler Türkiye Daimi Temsilciği ve New York Türk Başkonsolosluğu işbirliği ile Birleşmiş Milletlerde ‘Holokost’u Anma / Uykudan Önce’ anlatımlı konserini gerçekleştirdi. Yıllardır çalışma ve konserlerine yurt içi ve dışında devam eden, yeni projeler üreten, albümler çıkaran; piyanist-besteci-soprano ve müzik terapisti Renan Koen, 35 yıllık hocası- ustası Ali Darmar’ın piyano eserlerini ‘Renan Koen –Ali Darmar Piyano Eserleri’ başlıklı albümle müzikseverlerle buluşturuyor.
Piyanist, besteci, müzik terapisti Renan Koen, Holokost Anma etkinlikleri kapsamında Güney Afrika Cumhuriyeti ve ABD’de bir dizi konser verecek. Koen, 27 Ocak Pazartesi günü Birleşmiş Milletler Türkiye Daimi Temsilciği ve New York Türk Başkonsolosluğu işbirliği ile Birleşmiş Milletler’de ‘Holokost’u Anma / Uykudan Önce’ anlatımlı konserini sunacak.
24 Ekim akşamı Haydarpaşa Hemdat İsrael Sinagogunun olağanüstü güzellikteki atmosferinde buluşanlar anlam ve duygu dolu bir konsere tanıklık etti. Çek Cumhuriyeti İstanbul Başkonsolosluğu’nun himayesinde düzenlenen Holokost’u Anma Konserinde daha önce bu konuda yurtiçi ve yurtdışında önemli konserler vermiş olan kıymetli piyanistimiz Renan Koen’e, Çek piyanist Jiri Hruby de eşlik etti.
Piyanist Renan Koen, Paris Yunus Emre Enstitüsü öncülüğünde düzenlenen etkinlikte Fransa’nın başkenti Paris’te Columbia Global Centers’ta piyano resitali verdi.
Renan Koen, 1 Ekim Salı akşamı Paris’te Colombia Üniversitesi Paris Global Merkezinde ‘Holokost’u Anma / Uykudan Önce’ açıklamalı konserini Parisli izleyicilerle paylaştı. Colombia Global Centers İstanbul Merkezi Başkanı İpek Cem Taha’nın önayak olduğu konserde, Taha bir açılış konuşması yaparak, bu konserin Colombia Global Centers için olan öneminden bahsetti. Daha sonra konuşmasına “Renan, sadece bir müzisyen değil, çok farklı açılardan insanlık için çalışan bir kişi. Holokost ile ilgili gerçekleştirdiği bu büyük projenin yanı sıra insanlığa çok çeşitli hizmetleri olan biri. Bu sebeple Colombia Global Centers insanlığa olan yaklaşımı ile çok bağdaştırdım. Şimdi Renan’ı konuşmasını ve konseri sizlerle paylaşması için sahneye davet ediyorum” sözleriyle devam etti.
31 Ağustos akşamı ünlü Piyanist, Besteci, Soprano, Müzikterapist Renan Koen, Çello sanatçısı Sedef Erçetin ve Kültür Bakanlığı İstanbul Tarihi Türk Müziği Topluluğu Mızraplı ve Yaylı Tambur Sanatçısı Özata Aydın Büyükada Anadolu Kulübünde keyifli bir konsere daha imza attılar. Renan Koen’in uluslararası çalışmaları dışında 2014’te ‘Köprüler’ adlı solo Piyano albümü ve tanınmış sanatçılarla çıkardığı Ege, Ortadoğu Anadolu gibi bölgelerde Sefarad otantik halk ve sinagog ilahilerini kendi bakış açısıyla derleyip bestelediği ‘Kayıp İzler, Gizli Anılar’ albümü Kalan Müzik tarafından yayınlandı. Koen’in üçüncü albümü olan II. Dünya Savaşı süresince Terezin Toplama Kampına hapsedilmiş ve yasak olmasına rağmen orada eserler vermeye devam etmiş bestecilerin yaşamları, piyano ve koro eserlerinin araştırmasını yaptığı projesi ‘Holokost’u Anma/Uykudan Önce’de Kalan Müzik’ten yayınladı.
Piyanist, besteci, müzik terapist Renan Koen, Madrid Büyükelçisi Cihad Erginay’ın davetiyle 4 Haziran’da İspanya’nın Madrid kentinde bir piyano resitali gerçekleştirdi. Madrid Büyükelçiliğinin ‘Sanat, Müzeler, Saraylar Dostluk Derneği’ ile işbirliği içinde düzenlediği konser, Ordu Evi olarak bilinen ‘El Centro Cultural de los Ejércitos’ binasının konser salonunda gerçekleşti. Koen, bu tarihi mekândaki konserine, çalışmalarında geniş olarak yer verdiği, Terezin Kampında hapsedilmiş bestecilerden Gideon Klien ve Viktor Ullmann’ın kampta kaldıkları süre boyunca besteledikleri piyano sonatlarını seslendirerek başladı.
Piyanist Renan Koen, Türkiye’nin Madrid Büyükelçiliğinin öncülüğünde düzenlenen bir etkinlikte İspanya’nın başkenti Madrid’deki Ordular Kültür Merkezi’nde piyano resitali verdi.
Piyanist, besteci ve soprano Renan Koen’in ‘Papillon’ adını verdiği piyano konseri İtalyan Sinagogunda müzikseverlerle buluşuyor. Sanatçı konserde Scarlatti, Schumann, Rodrigo, Theodorakis, Janacek ve Akın Kilis’in eserlerini çalacak. Kilis’in ‘Stepwise to the Tenebrous Aura’ bestesinin dünya prömiyerini Koen, Discant Çağdaş Müzik Topluluğu ile birlikte sunacak.
Piyanist, besteci, soprano ve müzik terapist Renan Koen, 22-25 Kasım arasında, Almanya’nın Berlin şehrinde bir dizi workshop ve konser gerçekleştirdi. Gençler için oluşturduğu, kendi girişimi ‘Holokost Gerçekliği ile Pozitif Direnç’in eğitim programı ile 22 Kasım’da Leo Kestenberg Müzik Okulunda, İsrail’in Givatayim Konservatuarının öğrencileri ile 23 Kasım tarihinde ise KIGA kuruluşu vasıtasıyla, Berlin’de ilk defa Türkçe ve Almanca olmak üzere çift dil eğitim veren ‘Aziz Nesin Okulu’nda, Yahudi olmayan çocuklarla iki eğitim gerçekleştirdi.
Türk piyanist, besteci, müzik terapisti ve soprano Renan Koen’in öncülüğündeki Renan Koen Ensemble ABD’deki Sefarad Müziği Festivaline katıldı. Piyanoda Renan Koen, çelloda Sedef Erçetin, kemanda Mehmet Aydın, tanburda Özata Ayan ve kemençede Derya Türkan’dan oluşan topluluk, festival kapsamında New York’ta iki konser verdi.
26 Ocak günü piyanist Renan Koen, New York’ta Atatürk Okulunda Holokost’u Anma / Uykudan Önce adlı konser ile bir kez daha sanatseverlerin yüreğine dokundu. Özverili çalışmaları ile konserin gerçekleşmesinde önemli rol oynayan Türkiye Cumhuriyeti New York Başkonsolosu Alper Aktaş gecede özellikle öğrencilere hitaben bir konuşma yaptı: “(…) Değerli çocuklar, bundan yaklaşık 500 yıl önce Avrupa’nın bir ucunda insanlar, sadece dinleri ve kimlikleri nedeniyle evlerinden zorla ayrılmak durumunda kaldılar. Lütfen kendinizi o dönemde yaşayan, yaşıtınız bir çocuğun yerine koyun. Düşünün ki bir sabah, anneniz ve babanız size ‘Eşyalarını topla; evimizden ayrılıyoruz’ demiş olsun. Haliyle siz bu durumda, annenize ve babanıza neden evinizden ayrılmak zorunda kaldığınızı sorarsınız öyle değil mi? Maalesef o anneler ve babalar, çocuklarına şu yanıtı verdi: ‘Yahudi olduğumuz için evimizden, ülkemizden ayrılmak zorundayız.’ Eğer gitmezsek, öldürülebiliriz!
Ullmann’ın notalarının üzerine “Her şeyimi alabilirsiniz ama müziğimi asla! Ben varım ve pozitif olarak direniyorum” diye yazmıştım… Renan Koen, bir piyanist. Aynı zamanda bir araştırmacı… Terezin Kampı’ndaki dört sanatçının, Pavel Haas, Gideon Klein, Zikmund Schul ve Viktor Ullmann’a dair, Türkiye’de gerçekleştirilmiş ilk araştırmayı yapmış. Kendisiyle, kendi yollarının başlangıcını da bulmak için çıktığı bu yolculukta karşılaştıklarını, müziğini, araştırmasını konuştuk.
Terezin bestecilerini seslendirdiğim Holokost’u Anma / Uykudan Önce yurtdışı konserlerim, anlamının ötesinde mucizelerini de beraberinde getirir her seferinde. Zikmund Schull, Gideon Klein, Pavel Haas ve Viktor Ullmann’ın eserlerinin yer aldığı konserlerle aynı isimli albümümde, bestecilerin yaşam öykülerini çok kıymetli müzikologların makaleleri vasıtasıyla yer verdim. Söz konusu müzikologlar ile daha evvel Orel Vakfı üzerinden haberleşip izin almam vesilesiyle tanıştım ve albüm çıkınca kendilerine birer kopya gönderdim.
Kalan Müzik’ten geçen hafta çıkan, Renan Koen imzalı Sefarad müzikleri albümü ‘Kayıp İzler Gizli Anılar’ın kapağında, her biri kendi enstrümanının bir numaralı isimlerinden olan virtüözlerin isimleri hemen göze çarpıyor: Sasha Rozhdestvensky (keman), Sedef Erçetin (çello), Elif Kantarcı (viola), Ertan Tekin (duduk), Derya Türkan (kemençe), Özer Özel (yaylı/ mızraplı tanbur), Mehmet Akatay (vurmalı çalgılar), Kemal Akdoğan (tenor), Şimon Asayas (hazan), Leon Esim (şofar).
Piyanist Renan Koen, 2. Dünya Savaşı’nda Naziler’in Terezin Toplama Kampı’na hapsettiği bestecilerin esaret altında yarattıkları bestelerinin peşine düştü. Koen, ulaştığı eserleri Uykudan Önce adını verdiği projede sahneleyecek
english